8 Buitenlandse akten en beslissingen erkennen

8.1 Akten

Een buitenlandse geboorteakte of erkenningsakte kan in België erkend worden als ze voldoet aan alle voorwaarden die ons wetboek internationaal privaatrecht stelt.

Merk op dat bij een buitenlandse erkenning de ABS ook een onderzoek naar frauduleuze erkenning kan doen en weigeren de buitenlandse erkenning te erkennen indien het kennelijk om een frauduleuze erkenning gaat.

Om een buitenlandse akte te erkennen moet de ambtenaar van de burgerlijke stand rekening houden met volgende zaken:

1. Is de akte geldig volgens het toe te passen recht zoals bepaald in ons wetboek internationaal privaatrecht?
   • Belangrijk: deze controle geldt niet voor buitenlandse beslissingen, enkel voor buitenlandse aktes.
   • Het toe te passen recht in de zin van ons wetboek internationaal recht betekent het recht van een staat met uitsluiting van de regels van het internationaal privaatrecht van die staat.
     • Bv. In het Nigeriaans IPR wordt bepaald dat op elke Nigeriaan het recht van zijn woonplaats van toepassing is. Op een Nigeriaan die in België woont zou dus bv. wat naam en afstamming betreft het Belgisch recht van toepassing zijn.
       Deze regel kan je niet gebruiken, in zaken waar ons IPR naar het Nigeriaans recht verwijst moet je de regels van het Nigeriaanse recht gebruiken zoals ze in Nigeria worden toegepast.
   • Bv.: is de afstamming ten opzichte van een Belgische vader in een Ghanese geboorteakte correct vastgelegd volgens Belgische recht?
   • Bv.: Is de naam van een Belgisch kind correct vastgesteld in de Spaanse geboorteakte van dit kind?
   • Bv.: Is aan de grondvoorwaarden van het Franse recht voldaan voor de Franse echtgenoot in de Marokkaanse huwelijksakte
2. **Openbare orde-exceptie en voorrangsregels
   • Openbare orde:
     • Indien het toe te passen recht tot een resultaat leidt dat kennelijk onverenigbaar is met onze openbare orde, dan wordt een andere relevante bepaling van dat recht toegepast of het Belgisch recht
     • Bv.: Een Marokkaanse vader erkent zijn kind in een Nederlandse geboorteakte. Het Marokkaanse recht kent geen erkenning. Als we strikt het toe te passen Marokkaanse recht volgen telt de vaderlijke afstamming niet. Onze openbare orde vindt het belangrijk dat een kind een vader heeft: we passen het Belgisch recht toe op deze erkenning => de erkenning is mogelijk en aanvaardbaar.
     • Bv.: Een Pakistaanse inwoner sluit in Pakistan een dubbel huwelijk af. Hoewel strikt genomen een Pakistaanse man twee maal kan huwen, zal deze huwelijksakte voor onze inwoner geweigerd worden.
   • Voorrangsregels: ‘dwingende bepalingen of bepalingen van openbare orde van Belgisch recht die erop gericht zijn een internationale situatie te regelen ongeacht het door de verwijzingsregels aangewezen recht, krachtens de wet of wegens hun kennelijke strekking’. De definitie van schijnhuwelijk, schijnwettelijke samenwoning en frauduleuze erkenning worden beschouwd als voorrangsregels. Dit betekent dat als de ABS kennelijk vaststelt dat de buitenlandse akte een schijnhuwelijk, schijnwettelijke samenwoning of frauduleuze erkenning betreft de ABS deze akte moet weigeren. Ook indien het buitenlandse recht deze weigeringsgrond niet voorziet.
3. Wetsonduiking: ´Feiten en handelingen gesteld met het enkele doel het toe te passen recht te ontduiken´
   • Zelden te gebruiken door de ABS. Er moet een intentioneel element inzetten dat de ABS moet kunnen bewijzen.
   • Bv.: Wetsontduiking wordt vaak gebruikt als argumentatie in een weigering van een buitenlandse huwelijksakte na een weigering om in België het huwelijk te voltrekken.
   • Bv.: Het enkele feit dat het om een buitenlandse akte of beslissing gaat is geen wetsontduiking. In de vorige stap hebben we namelijk reeds gecontroleerd of de correcte wetgeving is toegepast.
4. Voldoet aan de voorwaarden nodig voor de echtheid volgens het recht van de staat waar zij is opgesteld. Elke buitenlandse akte of buitenlandse beslissing moet in het land waar ze is opgesteld, correct opgesteld zijn wat betreft vorm en inhoud en voorwaarden voor haar opstelling.
   • Bij de legalisatieprocedure geeft de Belgische ambassade soms opmerkingen mee die hierover handelen. Let op, de Belgische ambassade of de FOD Buitenlandse kan dit enkel ter informatie meegeven. Zo’n opmerking betekent niet dat de akte niet geldig is, die beoordeling is steeds de bevoegdheid van de ABS.
   • Bv.: Een bewijs van ongehuwde staat wordt in Polen afgeleverd door de ambtenaar van de burgerlijke stand. Een Pools bewijs dat we voorgelegd krijgen is opgemaakt door een belastingsambtenaar. Dit stuk wordt geweigerd omdat het niet is opgemaakt door de volgens de Poolse wet bevoegde ambtenaar.
   • Van elk buitenlands stuk moeten we een geldige uitgifte ontvangen.
     • Bv.: Een copie intégrale de l´acte de naissance of een extrait d´acte de naissance zijn geldige uitgiftes van een Marokkaanse geboorteakte
5. Legalisatie: het document is correct gelegaliseerd

8.2 Beslissingen

Voor buitenlandsen beslissingen gelden een aantal extra voorwaarden waar je rekening mee moet houden. Let op: bij buitenlandse beslissingen controleer je geen toe te passen recht!

1. 9 Controles voor een buitenlandse beslissing:
   • het gevolg van de erkenning of van de uitvoerbaarverklaring kennelijk onverenigbaar zou zijn met de openbare orde; bij de beoordeling van deze onverenigbaarheid wordt inzonderheid rekening gehouden met de mate waarin het geval met de Belgische rechtsorde is verbonden en met de ernst van de gevolgen die aldus worden veroorzaakt;
   • de rechten van de verdediging zijn geschonden;
   • de beslissing alleen is verkregen om te ontsnappen aan de toepassing van het door deze wet aangewezen recht, in een aangelegenheid waarin partijen niet vrij over hun rechten kunnen beschikken;
   • zij, onverminderd artikel 23, § 4, overeenkomstig het recht van de Staat waar zij werd gewezen, nog vatbaar is voor een gewoon rechtsmiddel;
   • zij onverenigbaar is met een in België gewezen beslissing of met een voordien in het buitenland gewezen beslissing die in België kan worden erkend;
   • de vordering in het buitenland werd ingesteld na het instellen in België van een vordering die nog steeds aanhangig is tussen dezelfde partijen en met hetzelfde onderwerp;
   • de Belgische rechters exclusief bevoegd waren om kennis te nemen van de vordering;
   • de bevoegdheid van de buitenlandse rechter uitsluitend gegrond was op de aanwezigheid van de verweerder of van goederen zonder rechtstreeks verband met het geschil in de Staat waartoe die rechter behoort;
   • de erkenning of de uitvoerbaarverklaring in strijd zou zijn met de weigeringsgronden bedoeld in de artikelen 39 (naamsverandering), 57(verstoting), 72(adoptie), 95(nvt), 115(nvt) en 121(nvt).

Daarnaast moet je opnieuw een geldige uitgifte ontvangen en moet de beslissing gelegaliseerd zijn.

Indien de ABS de akte of buitenlande beslissing erkent kan deze gebruikt worden om:

• op te maken in de DABS als akte of gewijzigde akte
• het bevolkingsregister aan te passen

Let op, dat deze regels gelden voor elke overheid (ABS, FOD Binnenlandse zaken, FOD Buitenlandse zaken, FOD Sociale Zekerheid, …). Elke overheid kan een andere beslissing nemen en is nooit gebonden door een beslissing van een andere overheid.

Indien de ABS weigert de akte te erkennen (en dus de registers/DABS aan te passen of aan te vullen) bezorgt hij de betrokkene een gemotiveerde beslissing via aangetekende post of tegen ontvangstbewijs en kan betrokkene beroep instellen bij de familierechtbank. Deze procedures is op eenzijdig verzoekschrift, de ABS is geen betrokken partij.

Eenmaal de familierechter zich uitspreekt over een buitenlandse akte of beslissing geldt dit voor elke Belgische overheid.