2 Geboorteaangifte

2.1 Kennisgeving en aangiftetermijn

2.2 Schema

2.3 Kennisgeving

De volgende personen zijn verplicht uiterlijk de eerst volgende werkdag na de geboorte een kennisgeving met medisch attest te sturen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand ¹

• de verantwoordelijke van het ziekenhuis of verzorgingsinrichting of zijn afgevaardigde
• (thuisbevalling):
  • de arts
  • of de vroedvrouw
  • of de andere personen die bij de geboorte aanwezig waren
  • of bij wie de geboorte heeft plaatsgehad (bv. de eigenaar van het huis)

Deze kennisgeving kan in persoon, per brief, per e-mail of via eBirth. Als de persoon die de kennisgeving moet doen dit niet doet, moet je dit melden aan de procureur des Konings. Dit is een strafbaar feit ²

2.4 Aangiftetermijn ouders

• De aangifte gebeurt door de moeder, de vader, de meemoeder of door beide ouders binnen de 15 dagen na de geboorte³.

• Als de 15de dag op een zaterdag, zondag of feestdag valt kan de aangifte de eerstvolgende werkdag.

2.5 Ouders doen geen aangifte

Gebruik de ontvangen kennisgeving met medisch attest of eBirth om op te volgen welke aangiftes niet gebeurd zijn, zodat je deze stipt kan afwerken:

• Probeer enkele dagen vóór de 15de dag via het ziekenhuis of via de persoon die de kennisgeving gestuurd heeft (vroedvrouw), de contactgegevens van de ouder(s) te achterhalen en maak met hen een afspraak binnen de 15 dagen.
• Als de ouders niet komen opdagen stel je (de gemachtigde of de ABS) onmiddellijk de geboorteakte op, op basis van de kennisgeving met medisch attest.

2.6 Documenten nodig voor de geboorteaangifte

• Het model I ingevuld door de behandelende geneesheer, de vroedvrouw of de persoon die de bevalling heeft bijgestaan.
• Het medisch attest (ook wel vaststelling van de geboorte) ingevuld door de behandelende geneesheer, de vroedvrouw of de persoon die de bevalling heeft bijgestaan.
• De kennisgeving die je reeds ontvangen hebt samen met het medisch attest de eerstvolgende werkdag na de geboorte

eBirth bevat al deze documenten in digitale versie: kennisgeving, vaststelling en model I

• De identiteitsbewijzen van de aangever(s): Voor alle personen die zijn ingeschreven in het bevolkings-, vreemdelingen-, of wachtregister vragen we de identiteitskaaryt/verblijfsvergunning of een bewijs van verlies van de identiteitskaart. Voor vreemdelingen is dit een paspoort of eender welk bewijs waaruit hun identiteit blijkt (uiteraard met foto)
  Tip: als een aangever zijn identiteitskaart niet bijheeft kan je in Belpic of in het rijksregister (opvraging code 08) de identiteit en foto controleren van deze aangever
  • Je moet enkel de identiteit van de aangever kunnen vaststellen. Het is niet nodig dat de bv. de vader die de aangifte alleen doet de identiteitskaart van de moeder bijheeft.
• Het trouwboekje: In een Belgisch trouwboekje schrijf je de kinderen in. In een buitenlands trouwboekje verwijs je de ouders naar hun ambassade in België. Als de ouders aandringen dat wij het invullen dan mag je dat toch doen.
  • Weiger geen aangifte om de enige reden dat de ouders hun trouwboekje niet bijhebben. Ze kunnen daar steeds voor terugkomen om dit te laten aanvullen. In de meeste gevallen zal ook de woonplaats het trouwboekje aanvullen op basis van een uittreksel van de geboorteakte uit de DABS.
• Informeer bij de dienst adel als moeder of vader van adel zijn. Enkel zij kunnen je informeren of het kind een titel draagt
  • Neem contact op met de FOD Buitenlandse zaken. Telefoon: 02 501 46 29 e-mail: Christelle.creteur@diplobel.fed.be

2.7 Onbekend geslacht

Als het geslacht van het kind niet bepaald kan worden, dan neemt de ABS ‘onbepaald’ op.

De ouders hebben drie maanden de tijd na de geboorte om op basis van een medisch attest aangifte te doen van het geslacht.
Op basis van die aangifte maakt de ABS de gewijzigde akte op van de geboorteakte en wijzigt het gelacht van onbepaald naar mannelijk of vrouwelijk.

2.8 Geboorteakte opmaken

Om de correcte geboorteakte te kunnen opmaken maak je volgende afwegingen:

1. Wie is de moeder?
2. Wie is de vader/meemoeder?
   • Is de echtgenoot van de moeder de wettelijk vermoedde vader/meemoeder?
   • Is er een vader/meemoeder die het kind heeft erkend of wil erkennen en onder welke voorwaarden kan die dat?
3. Wat is de nationaliteit van het kind?
4. Wat is de naam van het kind?

Voor Belgische moeders, echtgenoten en erkenners, zie het hoofdstuk over afstamming.

De nationaliteit van een kind is afhankelijk van de nationale wetgeving van zijn ouders. Zie verder voor Belgische kinderen.

De naam van het kind is afhankelijk van het recht van het land waarvan het kind de nationaliteit bezit. Voor Belgische kinderen zie het hoofdstuk over naam.

Let op: Sinds 1 januari 2018 kunnen de ouders voor hun kinderen met een meervoudige nationaliteit het recht kiezen dat wordt toegepast op de naam van hun kind ⁴

Bv.: Een Belgisch-Pools kind kan een Poolse naam krijgen. Familienaam ‘Urbanski’ voor jongens, ‘Urbanska’ voor meisjes.

Zonder volledig op het internationaal privaatrecht in te gaan in deze cursus, deze keuze om een ander recht toe te passen:

• gebeurt op het moment van de vaststelling van de naam - dus op het moment van de geboorteaangifte bij de ABS
• kan slechts eenmaal gebeuren, een keuze geldt ook voor volgende kinderen;
• kan in een onderhandse of een authentieke akte opgesteld worden;
• hoeft niet, maar als de ouders geen keuze maken zijn de gewone regels van toepassing op het recht dat gebruikt wordt om de naam te bepalen. Dit geldt dan ook voor volgende kinderen.

2.9 Bevoegde ABS

• geboorteplaats kind of vindplaats vondeling⁵
• Eerstvolgende aanlegplaats bij geboorte op een Belgisch schip of luchtvaartuig ⁶

2.10 Bijlagen in de DABS

• Authentieke en bijzondere volmacht (als een van de ouders een derde zou machtigen om in zijn plaats de aangifte te doen)
• De documenten die je in de DABS opneemt bij erkenning als de erkenning in de geboorteakte wordt opgenomen. (zie verder bij akte van erkenning)
• de gemeenschappelijke verklaring van de echtgenoten dat het vermoeden vaderschap ten opzichte van de echtgenoot of echtgenote van toepassing is (artikel 316bis BW). Deze verklaring kan zijn:
  • een verklaring die je laat tekenen door de echtgenoten op het moment van de aangifte (voorzie dit document in je softwaretoepassing)
  • een verklaring op voorhand opgesteld bij de ABS of notaris in binnen- of buitenland
• Het proces-verbaal van de politie in geval van een vondeling
• Het proces-verbaal van de gezagvoerder in geval van een geboorte op een Belgisch schop of luchtvaartuig
• De rechtskeuze voor het toepasselijk recht op de naam

2.11 Geboorte op een schip

Een schip of luchtvaartuig onder Belgische vlag.

De gezagvoerder ontvangt de aangifte van de ouder(s). Het kind wordt ingeschreven op de passagierslijst.

De gezagvoerder maakt een proces-verbaal op en bezorgt dit aan de ABS van de eerstvolgende aanlegplaats of landingplaats (indien dit in België is)⁷.

De ABS maakt de geboorteakte op.

Het proces-verbaal wordt opgenomen in de DABS.

Het op papier opgemaakte proces-verbaal wordt bewaard door de ambtenaar van de burgerlijke stand die de akte heeft opgemaakt tot op het ogenblik van de overdracht van het proces-verbaal aan het Rijksarchief.

2.12 Voornamen

De ouders kiezen de voornamen van het kind.

De ambtenaar van de burgerlijke stand mag in de akte van geboorte geen voornamen opnemen die aanleiding geven tot verwarring dan wel het kind of derden kunnen schaden⁸.

Dit is uiteraard voor interpretatie vatbaar maar toch een taak die je serieus moet opnemen.

Volgende richtlijnen:

• enkel voornamen opnemen:
  • niet mogelijk om een familienaam als voornaam op te nemen. Bv. de familienaam van moeder of vader als laatste voornaam opnemen is niet mogelijk
  • een afkorting gebruiken (Jr., Sr.) of een enkele letter (‘A’) als voornaam gebruiken
  • het moet een voornaam zijn. Een korte zoektocht op google kan meestal uitsluitsel geven. De ongebruikelijke schrijfwijze van een naam kan je volgens mij niet verbieden
• verwarrende of schadelijke voornamen:
  • voornamen die in combinatie met de familienaam belachelijk of verwarrend zijn

Als de ABS weigert een voornaam op te nemen kunnen de ouders de ABS dagvaarden bij de familierechtbank, die de ABS kan verplichten de voornaam in de geboorteakte op te nemen. Als je een voornaam effectief wil weigeren neem je best contact op met je procureur des Konings om dit af te stemmen en zijn advies te vragen.

2.13 Belgische nationaliteit van een kind

Een kind kan als Belg geboren worden in volgende gevallen :

2.14 De geboorte verder afwerken

De DABS maakt de collecte in het rijksregister van zodra de akte opgemaakt (getekend) is.
Als dit niet automatisch gebeurt:

• Maak zelf de collecte in het rijksregister in register 10
• Vraag aan Helpdesk.Belpic@rrn.fgov.be om het rijksregisternummer toe te voegen in de geboorteakte.

Let op, een kind wordt ingeschreven waar het zal verblijven. De aangever verklaart waar dit is. Indien je twijfelt aan deze verblijfplaats, kan je een controle starten voor kind en ouder, of een bericht aan de gemeente sturen waar je het kind hebt ingeschreven.

Na het opmaken van de geboorteakte verwittig je de volgende instanties door een afschrift van de geboorteakte op te sturen:

• De procureur des Konings voor volgende strafbare feiten:
  • Indien de persoon die de kennisgeving moest doen dat niet (tijdig) gedaan heeft⁹
  • Indien de ouder(s) of een andere persoon die de aangifte moest doen dat niet gedaan heeft
  • Indien moeder of vader bij de verwekking van het kind jonger dan 16 jaar waren ¹⁰
• De dienst adel als het kind een adellijke titel heeft (Telefoon: 02 501 46 29 e-mail: Christelle.creteur@diplobel.fed.be)
• De echtgenoot of echtgenote van de erkenner (aangetekend met een afschrift van de akte) - binnen de drie dagen na opmaak van de akte

Bezorg van elke geboorte van een maand model I strook D aan Agentschap Zorg en gezondheid voor de 20ste van volgende maand. Als de gesloten omslag met strook C ook aanwezig is, stuur je deze mee. In ziekenhuizen worden de medische gegevens van strook C elektronisch doorgegeven aan het Agentschap.