Onbepaalde Burgerlijke staat bij geboorteaangifte

Probleem:

Je moet een geboorteakte opstellen binnen de 15 dagen na geboorteaangifte1 en je hebt niet alle informatie beschikbaar in de registers van de burgerlijke stand of het bevolkingsregister (IT120 = onbepaald bij moeder of vader).

Oplossing:

Je maakt op basis van de beschikbare informatie en de verklaring van de aangevers, de best mogelijke akte op.

Er zijn bij de geboorteaangifte slechts drie mogelijke aktes die je kan opstellen:

  1. Een geboorteakte met enkel een moeder
    • Als de moeder gehuwd zou zijn, moet deze akte verbeterd worden
    • Dit kind kan later erkend worden, want de akte legt geen vader vast volgens vermoeden vaderschap
  2. Een geboorteakte waarin de vader het kind erkent
    • Als moeder en vader gehuwd zijn, moet deze akte verbeterd worden.
  3. Een geboorteakte waarin de vader vastligt door het vermoeden vaderschap (kind uit het huwelijk )
    • Als moeder en vader niet gehuwd zijn, moet deze akte verbeterd worden.

Ons burgerlijk wetboek zegt in artikel 3192:

Wanneer het vaderschap niet vaststaat krachtens de artikelen 315 of 317, noch het meemoederschap bedoeld in hoofdstuk 2/1, kan de vader het kind erkennen onder de bij artikel 329bis bepaalde voorwaarden.

In bijna alle landen ga je een soortgelijke regel hebben: Als het vaderschap niet vaststaat dankzij een huwelijk kan de vader zijn kind erkennen.

Het is fout om altijd per definitie enkel de moeder op te nemen van zodra een van de ouders als burgerlijke staat ‘onbepaald’ heeft of bij gebrek aan bewijsstuk.
Zo maak je een authentieke akte die vastlegt dat er geen vaderlijke afstamming dankzij het huwelijk vastligt.
Als er geen wettelijk vermoedde vader vastligt, kan het kind erkend worden - vanaf 1 april 2018, na aangifte van erkenning en eventueel na onderzoek frauduleuze erkenning.

Situatie 1: De moeder haar burgerlijke staat is onbekend

Controleer of er bewijsstukken zijn

Zoek volgende informatie:

  • Heeft de moeder een (eventueel niet-gelegaliseerde en/of niet-vertaalde) huwelijksakte of trouwboekje?
  • Staat de moeder haar burgerlijke staat vermeldt op een identiteitsdocument of eender welk document van haar overheid?
  • Heeft de moeder zich aangemeld als vreemdeling in België? Komt ze iemand vervoegen in België? Moet ze bewijzen met die persoon gehuwd te zijn of een partnerschap te hebben?
  • Zijn er andere bewijsstukken die ze kan overleggen?
  • Controleer dossiers schijnrelatie en andere informatie die je bezit in je gemeente

Met deze informatie proberen we de best mogelijke keuze te maken om de geboorteakte zo correct mogelijk op te stellen.

Volgende situaties:

1. Moeder verklaart ongehuwd te zijn (en je kent geen informatie over eventuele huwelijken)

  • Het kind werd op voorhand erkend in een andere Belgische gemeente
    • Vermeld de erkenning in de geboorteakte
  • Het kind werd op voorhand erkend in het buitenland
    • Vermeld de erkenning in de geboorteakte als de buitenlandse akte aan alle voorwaarden voldoet om te erkennen.
  • Er is een vader/meemoeder die in de geboorteakte wil erkennen
    • Bezorg hen informatie over de documenten die ze nodig hebben om een aangifte van erkenning te doen en de erkenning op te stellen. Of stel de aangifte van erkenning op en neem de erkenning op in de geboorteakte als alle documenten beschikbaar zijn.
  • Er is geen vader
    • Maak de geboorteakte op met enkel de moeder

2. Moeder verklaart gehuwd te zijn (en we kennen geen informatie die dit tegenspreekt)

In dit geval moeten we ons de vraag stellen of we door met dit huwelijk rekening te houden geen schijnhuwelijk impliciet erkennen of (toekomstig) onderzoek schijnhuwelijk dwarsbomen.

  • Een voorbeeld: Een koppel uit Irak heeft zegt wettelijk gehuwd te zijn en heeft een huwelijksakte bij die niet gelegaliseerd of vertaald is. Ze zijn gehuwd sinds 1980 en hebben reeds 3 kinderen.
    Op basis van deze gegevens zou de ABS dit huwelijk erkennen als het gelegaliseerd en vertaald aangeboden werd. Je kan op basis van de verklaring van de ouders de akte opmaken als kind uit het huwelijk.
  • Tweede voorbeeld: Een net ingeschreven Nederlander legt een huwelijksakte van vorig jaar voor, afgesloten in Marokko. Dit huwelijk is nog niet erkend in België. De partner is nog niet ingeschreven in België. Afhankelijk van de omstandigheden en indicaties zou de ABS dit huwelijk onderzoeken als hij/zij een ernstig vermoeden heeft dat het om een schijnhuwelijk kan gaan.
    Als de ABS geen rekening kan of wil houden met het huwelijk is er geen vermoeden vaderschap en kan de vader zijn kind erkennen.
  • Derde voorbeeld: Een gehuwd Spaans koppel heeft een niet-gelegaliseerde huwelijksakte bij. Hun burgerlijke staat is bij allebei ‘onbepaald’. Ook dit huwelijk zou de ABS erkennen. Maak de geboorteakte op als kind uit het huwelijk.

Dus:

  1. Er zijn geen twijfels om rekening te houden met het huwelijk:
    • Controleer of volgens de wetgeving van de echtgenoot hij de vader is van dit kind.
    • Maak de geboorteakte op als kind van het huwelijk
  2. Er zijn twijfels om het huwelijk te aanvaarden of het huwelijk is reeds geweigerd door de ABS:
    • De echtgenoot kan zijn kind erkennen. Bezorg hen informatie over de documenten die ze nodig hebben om een aangifte van erkenning op te stellen. Of stel de aangifte van erkenning op en neem de erkenning op in de geboorteakte als alle documenten beschikbaar zijn.

Situatie 2: De vader die het kind wil erkennen zijn burgerlijke staat is onbekend

Bij de aangifte van erkenning heb je slechts uitzonderlijk een bewijs van de burgerlijke staat van de erkenner nodig.

Je hebt dit nodig, in zover dit nuttig is om de voorwaarden van het toe te passen recht te controleren. Er zijn zeer weinig landen waar het recht bijzondere voorwaarden stelt aan een gehuwde man om kinderen te erkennen.

  • Bv. Een Nederlandse gehuwde man kan een kind erkenner van een andere vrouw dan zijn echtgenote, het Nederlandse recht heeft geen bijzondere voorwaarden voor een gehuwde man om een kind te erkennen. Een Nederlandse man hoeft dus geen bewijs voor te leggen van zijn burgerlijke staat voor de aangifte van erkenning

Situatie 3: erkenning op voorhand

  1. Moeder onbepaald of geen bewijsstuk
    • Bij een erkenning voor of tijdens de geboorteaangifte moet de moeder voor de aangifte van erkenning een bewijs van haar burgerlijke stand voorleggen.
  2. Vader onbepaald of geen bewijsstuk
    • zie situatie 2 hierboven

Situatie 4: erkenning na de geboorteaangifte

  1. Moeder onbepaald of geen bewijsstuk
    • Als de geboorteakte is opgesteld zonder vermelding van een vader of meemoeder, dan kan het kind erkend worden.
    • Als je pertinent weet dat de akte fout is en de akte een wettelijk vermoedde vader had moeten bevatten, vraag aan de procureur des Konings om de akte te verbeteren. Stel de erkenning niet op.
  2. Vader onbepaald of geen bewijsstuk
    • zie situatie 2 hierboven

  1. Artikel 43§1 van het Burgerlijk Wetboek↩︎

  2. Artikel 319 voor de erkenning door de vader en artikel 325/1 en 325/4 voor de erkenning door de meemoeder. Burgerlijk Wetboek↩︎

Maurice Goffart, 2021

Creative Commons-Licentie
afstamming van Maurice Goffart is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal-licentie.
Gebaseerd op een werk op https://afstamming.burgerlijkestand.info